Betrokken bij neurotransmissie

Substanties betrokken bij neurotransmissie

A à minstens 8 als neurotransmitter (daarachter: receptor-type / agonist en antagonist)

ACh (nicotinisch / a: nicotine / ant: curare): de 4 biogene amines:

  1.  DA (D1, D2 / a: apomorfine / ant: haloperidol)

  2.  NE (α1, α2, β1, β2 / a: clonidine / ant: fenoxybenzamine)

  3.  SE of 5-HT (5-HT1, 5-HT2 / a: LSD)

  4.  Histamine (H1, H2 / ant: promethazine)

- aminozuren:

  1. GABA

  2. Glycine

  3. Glutamaat

B à Neuroactieve peptiden (o.a.)

- vasoactief ingewands polypeptide (VIP)

- substantie P

- neurotensine

- leucine

- insuline

- glucagon

C à Hormonen van de hypothalamus:

à thyrotropine releasing hormoon (TRH)

(TRH of thyrothropine vrijmakend hormoon (thyrotropin-releasing hormone) is een door de hypothalamus geproduceerd hormoon dat de hypofyse aanzet tot het produceren van thyroïd stimulerend hormoon (TSH) dat op zijn beurt de schildklier aanzet tot het produceren van schildklierhormonen)

à somatostatine: (hormoon dat zowel door de hypothalamus als door de alvleesklier geproduceerd. Dit hormoon heeft verschillende functies. Het werkt remmend op de afscheiding van groeihormoon, insuline, glucagon, thyreotroop hormoon en op verschillende stoffen die in het spijsverteringsstelsel worden geproduceerd. Het onderdrukt de productie van maagzuur en vertraagt de ontlediging van de maag. Het kan bovendien optreden als neurotransmitter. Het hormoon bestaat uit veertien aminozuren. Het werd door de Amerikaanse wetenschappers Roger Guillemin en Andrew Schally voor het eerst gesynthetiseerd. Het was het eerste product dat via de recombinant-DNA-techniek werd verkregen; beide wetenschappers ontvingen hiervoor in 1977 de Nobelprijs).

D à Hypofyse-peptiden:

ACTH = adrenocorticotroop

β- endorfine

α- melanocyt- stimulerend hormoon (α-MSH)

E à andere:

Angiotensine II

Vasopressine

Oxytocine

Carnosine

Bombesine (een polypeptide van 14 aminozuren en een neurotransmitter; heeft invloed op het eetgedrag)

F à 2 peptidefamilies werken als opiaten (pijnonderdrukkende eigenschappen)

Klassieke transmitters, vergeleken met de peptiden

- laag moleculair gewicht

- gemaakt in de uiteinden

- werken in hoge concentraties

- effecten meestal kortdurend

- gesynthetiseerd van eenvoudige substanties, vaak direct uit het voedsel verkregen,

  in een paar stappen (elke stap kan beïnvloed worden door de actie van verschillende drugs)

Peptiden daarentegen worden gevormd in het cellichaam, zijn onderdelen van grotere peptidemoleculen, zijn krachtig in kleine concentraties en schijnen langdurende effecten te hebben.

Hersenstructuren die vooral een bepaalde neurotransmitter gebruiken

- DA à caudate kern / substantie nigra

- NA à locus coeruleus

- 5 HT à raphe-kernen